Küreselleşme ve Beşli Çete’ye reddiye

Rasim Özdenören - Yeni Şafak

Küresel­leÅŸme, ÅŸimdiki haliyle kendisine direnmeye karşı koyuyor ve karşı alternatif geliÅŸtirme teÅŸebbüsünü zayıflatıyor. Onun asıl tehditkâr yanı da bu noktada beliriyor: karşı koymaya meydan vermeden bütün kültürlerin üze­rinden buldozer gibi geçip gideceÄŸi hissini uyandırmasında… Kimlik ve var olma konuları, bu nedenle, içinde yaÅŸadığımız süreçte her zamankinden daha çok konuÅŸulur hale gelmiÅŸtir.

Sınırların açılması, gümrüksüz ticaret imkânlarının araÅŸtı­rılması ve bu çerçevede ulus devlet kavramının sorgulanma­sı, birey olarak Türk insanının geleneksel kültürüne yabancı olan konular deÄŸil... Aslında, böyle bir süreç onun arzu ettiÄŸi bir dünyanın gerçekleÅŸtirilmesi olarak bile yorumlanabilir.

Ancak üzerinde düşünülmesi gereken husus şudur: küreselleşme, uluslararası düzlemde bireysel iradeyi ortadan kaldırmanın bir aracı olarak kullanılıyor. Zaten küreselleşmenin kendisi de özneyi ortadan kaldırma çabasının görünür hale gelmesinden ibaret bir işlem ve süreç...

Evrensellik talebinde özne ve özneler belli idi...

Evrensel devlet iddiasını ileri sürenler, evrensel devletin önderinin kim olacağını biliyor ve onu ilan ediyordu. ÖrneÄŸin Dante Alighierievrensel logos fikrinden hareketle ulaÅŸtığı evrensel devlet ülküsünde bu devletin merkezinin Roma, önderinin de Romalılar olacağını ilan ediyordu. Çünkü onun kafasında yalnızca Romalılar efendi olmaya liyakat kesbediyordu. Günümüze kadar etkisini sürdüren evrensel devlet ülküsü küreselleÅŸme “ülküsü” ile el deÄŸiÅŸtirdi.

Aslında evrensel devlet ile küreselleşme arasında mahiyet farkı yoktur. Radikal farklılık evrensel devlette özne, yani kimin önder, efendi olacağı belli iken, bu demektir ki ilan edilmiş iken; küreselleşmede özne ortadan kaldırılıyor. Bilinçli olarak kaldırılıyor. Daha doğrusu özne belli, fakat özne bilinmez hale getiriliyor, başka bir söyleyişle gayrı şahsi bir niteliğe dönüştürülüyor. Böylece küreselleştiğini düşünen ülkeler, kimin boyunduruğu altında hareket ettiğini bilemez hale düşürülüyor.

Türkiye, 15 Temmuzdan baÅŸlayarak bir bakıma iÅŸbu küreselleÅŸme sürecine de taÅŸ koymaya baÅŸladı. Bunun dramatik örneÄŸini Kuzey Suriye'de gerçekleÅŸtirdiÄŸi çıkartmayla somutlaÅŸtırdı. 20 Eylülde gerçekleÅŸtirilen BM toplantısında Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın yaptığı konuÅŸma da aslında fonunda küreselleÅŸmeyi reddeden bir bilincin manifestosu gibiydi. Gittikçe yaygınlaÅŸmakta ve benimsenmekte olan “Dünya BeÅŸten Büyüktür” sloganı, hem küreselleÅŸmenin ikiyüzlülüğünü BeÅŸli Çetenin yüzüne vurulmuÅŸ bir reddiye, hem de kendi ülkesinin bu tür oyunlara gelmeyeceÄŸinin iÅŸareti olarak algılanmaya uygun bir ortamın geliÅŸtirilme hamlesi olarak telakki edilebilir.